Oyun Tasarımı Nedir?
Oyun tasarımı dediğimiz şey, çoğu zaman yanlış anlaşılıyor. Sanki sadece “oyunun nasıl göründüğüyle” ilgiliymiş gibi algılanıyor. Karakterin rengi, arka plan, animasyonlar… Bunlar işin görünen kısmı. Ama oyun tasarımı esas olarak görünmeyen tarafla ilgilenir. Bir oyunu açtığında, daha ilk dakikada bir his oluşur ya. Devam edesin gelir ya da “eh” deyip kapatırsın. İşte o his, büyük ölçüde oyun tasarımının sonucudur. Oyuncuya ne sunduğun, onu neyle meşgul ettiğin, ne zaman ödüllendirdiğin… Bunların hepsi tasarımla ilgilidir. Aslında oyun tasarımı biraz şuna benzer: Birine bir deneyim yaşatmaya çalışırsın ama bunu zorla yapmazsın. Oyuncu kendi isteğiyle oyunun içinde kalır. Kimse ona “şimdi eğlen” demez. Eğleniyorsa, bu tasarımın doğru çalıştığı anlamına gelir.
Kids&Kods’ta oyun konularına girdiğimizde çocukların en çok şaşırdığı nokta da burası oluyor. “Oyun sadece kod değilmiş” dedikleri an, oyun tasarımının kapısı açılıyor.
Oyun Tasarımı Nasıl Yapılır?
Genelde yaptım oldu gibi bir süreci yoktur. Daha çok gidip gelmelidir. Bir fikir çıkar, sonra vazgeçilir, sonra geri dönülür. Bazen çok iyi sandığın bir fikir uygulamada hiç çalışmaz. Genelde ilk adımda kafada bir şey belirir. Bazen bu çok basit bir şey olur. Mesela “top düşmesin” gibi. Sonra sorular başlar: Neden düşmesin? Düşerse ne olur? Oyuncu bunu nasıl engeller? Bu sorular geldikçe tasarım şekillenmeye başlar. Kurallar yavaş yavaş ortaya çıkar. Oyuncunun seçenekleri belirginleşir. Bu aşamada her şey çok net olmak zorunda değildir. Zaten genelde olmaz.
Kids&Kods’ta çocuklarla bu süreci yaşarken sık sık şunu görüyoruz: İlk fikirle son oyun arasında ciddi fark oluyor. Ve bu kötü bir şey değil. Tam tersine, tasarımın çalıştığını gösteriyor.
Oyun Tasarımında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Madde madde teknik detaylara boğabilirdik ama bizce en önemlisi denge. Oyun ne çok zor olmalı ne de çok kolay. Ama bu denge herkes için aynı değildir. Bazı oyuncular zorlanmayı sever, bazıları daha rahat ilerlemek ister. Bir diğer önemli nokta açıklıktır. Oyuncu oyuna girdiğinde tamamen kaybolmamalı. “Ben ne yapıyorum?” sorusu çok uzun sürerse, oyuncu kopar. Ama her şeyin açık açık anlatılması da oyunun tadını kaçırır. Ayrıca tekrar meselesi var. Aynı şeyi defalarca yapmak, bir noktadan sonra sıkıcı olur. Küçük değişiklikler, yeni durumlar, beklenmedik anlar oyunu ayakta tutar.
Kids&Kods’ta çocuklar genelde ilk oyunlarında bu hatayı yapar. Her şey tekrar eder. Sonra oynayıp bakınca “sıkıcı olmuş” derler. İşte o fark ediş, tasarım öğreniminin en önemli anıdır.
Bir Oyun Tasarımcısı Ne Yapar?
Bir oyun tasarımcısının işi, çoğu zaman dışarıdan göründüğünden daha sezgiseldir. Aslında yaptığı şey şunu düşünmektir: “Ben bu oyunu oynasam ne hissederdim?” Oyuncu ilk ekrana geldiğinde kafası karışıyor mu, yoksa hemen oyunun içine mi giriyor? Bir bölümü geçemediğinde sinirlenip kapatıyor mu, yoksa tekrar denemek istiyor mu? Oyun tasarımcısı bu soruların peşinden gider. Kuralları belirler, görevlerin sırasını kurgular, zorluk dengesini ayarlamaya çalışır. Bazen saatlerce aynı bölümü oynar, sadece küçük bir detayın oyunu nasıl etkilediğini görmek için. Her zaman kod yazmaz ama yazılan her şeyin oyuna nasıl yansıdığını anlamak ister. Grafikçilerle, yazılımcılarla, ses ekibiyle konuşur, tartışır, deneme yanılma yapar. Kısacası oyuncunun oyunda geçirdiği zamanın keyifli mi yoksa yorucu mu olacağını belirleyen kişidir.
Oyun Tasarımı Öğeleri Nelerdir?
Oyun tasarımı dediğimiz şey tek parça değildir. Bir sürü küçük parçanın bir araya gelmesiyle oluşur. Kurallar vardır. Oyuncunun neyi yapıp neyi yapamayacağını belirler. Hedefler vardır. Oyuncuya “neden buradayım” sorusunun cevabını verir. Geri bildirim vardır. Oyuncu doğru mu yaptı, yanlış mı yaptı, bunu nasıl anlayacak? Bir de görünmeyen ama çok önemli bir şey var: tempo. Oyun ne zaman hızlanıyor, ne zaman yavaşlıyor? Oyuncuya ne zaman nefes aldırıyor, ne zaman zorlayıcı oluyor? Bu öğeler birbiriyle uyumlu değilse oyun ya yorucu olur ya da çok boş hissettirir. İyi tasarım, bu parçaları fark ettirmeden bir araya getirebilmektir.
Kids&Kods’ta oyun tasarımı anlatılırken bu öğeler özellikle parçalanarak anlatılır. Çünkü çocuk bir oyunu tasarlarken aslında sistem kurmayı öğrenir. Bu da sadece oyun için değil, genel düşünme becerisi için de çok kıymetlidir. Oyun tasarımı, dışarıdan bakıldığında fark edilmeyen ama oyunun kalitesini belirleyen asıl şeydir. Grafik kötü olabilir, kod basit olabilir ama tasarım iyiyse oyun kendini oynatır. Oyun tasarlamak, “oyun yapıyorum” demekten çok “bir deneyim kuruyorum” demektir. Ve bu bakış açısı kazanıldığında, oyunlara da hayata da farklı bakmaya başlarsın.
Kids&Kods’ta oyun tasarımına bu yüzden önem veriyoruz. Çünkü çocuklara sadece bir şey üretmeyi değil, ürettikleri şeyin nasıl hissettirdiğini düşünmeyi öğretmek istiyoruz.
0 Yorum