Framework Nedir?
Bugünkü yazımızda yazılım dünyasında sıkça duyulan ama çoğu zaman tam olarak ne olduğu netleşmeyen bir kavramdan bahsetmek istiyorum: framework. Kids&Kods blogunda bugüne kadar yazılım, programlama, kullanılan araçlar ve öğrenme süreciyle ilgili birçok konuya değindik. Aslında uzun zamandır farklı başlıklar arasında gidip geliyoruz. Kimi zaman çok temel konulara indik, kimi zaman biraz daha teknik taraflara yaklaştık. Bugün de bu yolun doğal bir devamı olarak framework konusunu ele alalım dedik.
Framework kelimesi ilk duyulduğunda biraz teknik, hatta göz korkutucu gelebiliyor. Özellikle yazılıma yeni başlayan biri için “bu da nereden çıktı” hissi yaratması çok normal. Ama işin özü o kadar karmaşık değil. Framework, yazılım geliştirirken seni boş bir sayfanın karşısına oturtup “hadi bakalım” demeyen bir yapı aslında. Önüne bir düzen koyuyor, bir yol çiziyor.
Bir projeye başlarken çoğu zaman aynı şeyleri yapıyoruz. Dosyaları oluşturuyoruz, bazı temel ayarları yapıyoruz, belli işlemleri tekrar tekrar yazıyoruz. Framework’ler bu tekrar eden işleri senin yerine önceden çözmüş oluyor. Böylece sen, enerjini altyapıyla uğraşmaya değil, ortaya koymak istediğin fikre harcayabiliyorsun.
Burada önemli bir nokta var: Framework kullandığında her şey tamamen sana bırakılmaz. Hatta çoğu zaman framework sana “bunu böyle yapacaksın” der. Başta bu biraz kısıtlayıcı gibi hissettirebilir ama proje büyüdükçe bunun aslında ciddi bir avantaj olduğunu fark ediyorsun.
Framework Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Framework kullanmanın en net avantajı zamandan tasarruf sağlaması. Bunu anlatmak kolay ama gerçekten yazılım geliştirirken fark ediliyor. Aynı kodları tekrar tekrar yazmadığını görmek ciddi bir rahatlık sağlıyor.
Bir diğer konu düzen. Framework’ler seni ister istemez daha düzenli çalışmaya zorlar. Dosyaların yeri bellidir, kodun hangi akışta çalıştığı bellidir. Bu durum sadece senin için değil, projeye sonradan dahil olan biri için de büyük avantajdır. “Bu kod burada neden var?” sorusu daha az sorulur.
Kids&Kods’ta öğrencilerle çalışırken bunu sık sık görüyoruz. Framework kullanılmadan yazılan projeler genelde başta çok hızlı ilerliyor gibi görünür. Ama proje biraz büyüyünce işler karışmaya başlıyor. Framework kullanılan projelerde ise bu karmaşa daha geç ortaya çıkıyor.
Bir de topluluk tarafı var. Popüler framework’lerin arkasında genelde büyük topluluklar bulunur. Takıldığın bir konuda internette arama yaptığında çoğu zaman benzer bir soruyu sormuş birini bulabiliyorsun. Bu da öğrenme sürecini ciddi şekilde hızlandırıyor.
Framework Kullanım Alanları
Framework’ler sadece web siteleri için varmış gibi düşünülüyor ama aslında kullanım alanı oldukça geniş. Evet, web geliştirme en yaygın alanlardan biri. Blog siteleri, yönetim panelleri, e-ticaret projeleri gibi pek çok şey framework’lerle geliştiriliyor.
Ama bununla sınırlı değil. Mobil uygulamalar, masaüstü yazılımlar, hatta oyun geliştirme tarafında bile framework’ler karşımıza çıkıyor. Bazıları çok genel amaçlıyken, bazıları belirli bir problemi çözmeye odaklanıyor.
Eğitim tarafında framework’lerin ayrı bir önemi var. Çünkü gerçek hayatta kullanılan projelerin büyük bir kısmı framework’ler üzerine kurulu. Bu yapıları tanımak, ileride “ben bunu daha önce görmüştüm” diyebilmek açısından ciddi bir avantaj sağlıyor.
En Yaygın Kullanılan Framework’ler
“En yaygın framework hangisi?” sorusu çok sık soruluyor ama açıkçası net bir cevabı yok. Çünkü bu tamamen ne yapmak istediğine bağlı.
Kullanıcı arayüzüyle ilgileniyorsan başka, arka plandaki işlemlerle ilgileniyorsan başka framework’ler öne çıkıyor. Mobil mi geliştiriyorsun, web mi? Bunlar da tercihi değiştiriyor.
Biz Kids&Kods’ta genelde şunu söylüyoruz: En iyi framework diye bir şey yok. Yapmak istediğin iş için uygun framework var. Bu ayrımı yapabilmek önemli.
Framework Nasıl Güncellenir?
Framework’ler sabit yapılar değil. Zamanla güncelleniyorlar. Yeni özellikler geliyor, bazı şeyler değişiyor, bazen de tamamen kaldırılıyor.
Güncelleme yaparken her yeniliğe hemen atlamak zorunda değilsin. Özellikle büyük projelerde önce test etmek her zaman daha sağlıklı. Küçük bir değişiklik bile beklenmedik sorunlara yol açabiliyor.
Framework ve Kütüphane (Library) Farkı Nedir?
Bu iki kavram sıkça karıştırılıyor. Kısaca anlatmak gerekirse, kütüphane senin çağırdığın bir yardımcıdır. Ne zaman kullanacağına sen karar verirsin.
Framework’te ise durum biraz ters. Çoğu zaman kontrol sende değildir. Framework seni çağırır ve sen onun sunduğu yapıya uyum sağlarsın. Aradaki temel fark budur.
Framework Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Framework seçerken sadece popülerliğe bakmak çoğu zaman yeterli olmaz. Projenin büyüklüğü, ekibin tecrübesi ve uzun vadede projeye devam edilip edilmeyeceği gibi konular da önemli.
Küçük bir proje için çok ağır bir framework kullanmak bazen işleri gereksiz yere zorlaştırır. Aynı şekilde büyük bir projede yetersiz bir yapı seçmek de ileride sorun çıkarır.
Framework Kullanmanın Dezavantajları Var Mı?
Evet, var. Öğrenme süresi zaman alabilir. Bazı framework’ler yeni başlayanlar için karmaşık gelebilir.
Ayrıca küçük projelerde gereğinden fazla yapı sunmaları, işleri yavaşlatabilir. Bu yüzden framework kullanımı her zaman bilinçli bir tercih olmalıdır.
0 Yorum